W celu formalnego zrzeszenia dla podjęcia aktywności społecznej zgodnie z polskim prawem możemy założyć fundację lub stowarzyszenie. Stowarzyszenia są pierwszą ze względu na popularność formą prawną wśród organizacji pozarządowych, zaraz za nimi plasują się fundacje. W celu podjęcia odpowiedniej decyzji, którą formę wybrać powinniśmy dowiedzieć się co to jest stowarzyszenie i co to jest fundacja, a przede wszystkim, czym obie formy się różnią?
Stowarzyszenie to zorganizowana grupa ludzi, powstająca w celu realizacji wspólnych interesów, potrzeb lub przekonań członków. Cel i przebieg działalności jest wynikiem decyzji członków. Mogą oni reprezentować interesy zbiorowe wobec organów władzy publicznej. Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach stowarzyszenie cechują cztery zasady:
- Zasada dobrowolności. Żadne przepisy prawa nie mogą ustanowić obowiązku istnienia stowarzyszenia. Zarówno jego powstanie, jak i rozwiązanie zależy od woli członków. Tworzenie, przystąpienie i wystąpienie to swobodna inicjatywa.
- Zasada samorządności. Stowarzyszenia samodzielnie ustalają własne cele i program, stanowiący fundament działania, w zgodzie z zainteresowaniem swoich członków. Struktury organizacyjne i akty wewnętrzne cechuje autonomia.
- Zasada trwałości. Trwałość dotyczy ciągłości działalności stowarzyszenia. Zgodnie z ustawą zapewnia ją zarząd powołany przez członków stowarzyszenia. W przypadku gdy stowarzyszenie tworzone jest na określony czas, nie narusza zasady trwałości.
- Zasada niezarobkowego celu działalności. Stowarzyszenie ma prawo do prowadzenia działalności gospodarczej i ma możliwość posiadania majątku, jednak dochód stowarzyszenia powinien być przeznaczony na cele wynikające z dokumentu statutowego.
Fundacja jest formą aktywności społecznej obywateli, powstałą w celu realizowania zadań o charakterze publicznym, zwłaszcza w zakresie ochrony zdrowia, nauki, gospodarki, oświaty, sztuki, kultury, opieki społecznej, a także ochrony środowiska i zabytków. Cele fundacji zostają określone w akcie założycielskim (nie zaś w statucie, jak to ma miejsce w przypadku stowarzyszenia) z inicjatywy fundatora, który przekazuje na ten cel majątek. Zasady charakteryzujące fundację określa Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 roku o fundacjach. W szczególności:
- Tworzą ją osoby fizyczne i prawne.
- Zaspokajają potrzeby osób niebędących ich członkami.
W przypadku fundacji konieczny do jej powołania jest akt fundacyjny sporządzany i składany w obecności notariusza, statut, a także rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym. W przypadku stowarzyszeń w celu rejestracji zarząd składa wniosek do KRS z dokumentami z zebrania założycielskiego.
Najważniejsze różnice między stowarzyszeniem a fundacją
Założyciele
- Stowarzyszenie: Osoby fizyczne w liczbie co najmniej siedmiu.
- Fundacja: Fundator.
Skład
- Stowarzyszenie: Skład można określić liczbowo.
- Fundacja: Bezosobowy (krąg osób korzystających z fundacji nie jest określony).
Cel
- Stowarzyszenie: Działania zmierzają do realizacji wspólnych celów, potrzeb i przekonań członków.
- Fundacja: Celem nie jest reprezentowanie interesów poszczególnych osób, ale realizowanie zadań wynikających ze statutu pozostających w sferze użyteczności publicznej.
Majątek
- Stowarzyszenie: Nie stanowi podstawy tworzenia stowarzyszenia.
- Fundacja: Fundator przeznacza majątek na cel przy tworzeniu fundacji.
Władze
- Stowarzyszenie: Obligatoryjne organy stowarzyszenia
- walne zebranie członków bądź zebranie delegatów,
- zarząd pełniący władzę wykonawczą,
- komisja rewizyjna pełniąca funkcję organu kontrolnego.
- Fundacja: Nie ma obowiązku posiadania organu nadzorczego. Obligatoryjny jest zarząd.
Obydwie formy zrzeszania mają osobowość prawną. Mogą występować w obrocie gospodarczym. Mają możliwość prowadzenia działalności gospodarczej. Działają w oparciu o własny statut i dwie odrębne ustawy w systemie aktów prawnych w Polsce. Są zobowiązane do opłacania podatku dochodowego i mogą korzystać z przewidzianych zwolnień, jeśli ich dotyczą. Fundacja jest zobowiązana do przedkładania corocznego sprawozdania przed właściwym ministrem. Zarówno fundacja, jak i stowarzyszenie składają finansowe sprawozdanie do właściwego urzędu skarbowego.
Komentarze (0)